Kanser, dünyada ve ülkemizde ölüm sıralamasında kalp ve damar hastalıklardan sonra ikinci sırada gelen önemli bir toplum sağlığı problemidir. Dünya genelinde giderek artan bir sağlık problemi olan kanser, toplumlarda önemli bir sosyoekonomik yüke, bireylerde de maddi ve manevi kayıp ve zorluklara yol açmaktadır. Kanserin önemli bir kısmının önlenebilir olması bu konuya verilen önemin de giderek artmasına yol açmıştır.
Kanser oluşumundan % 90-95 çevresel etkenler sorumludur. Kötü beslenme, hareketsiz yaşam, tütün kullanımı, alkol kullanımı, güneş ışığının zararlı etkilerine maruz kalma gibi kanser oluşumunda etkisi olan çevresel etkenlerin kontrol altına alınmasıyla kansere yakalanma oranı azalacaktır. Doğru korunma stratejileri ile kanserlerin üçte birini önlemek mümkündür. Dolayısıyla sağlıklı yaşam davranışları ile kansere karşı korunulabilmekte ve tarama programları sayesinde erken teşhis konularak bireylerin yaşam süreleri uzatılabilmektedir.
Ülkemizde ulusal kanser standartlarına göre 3 kanserin taraması ücretsiz olarak yapılmaktadır.
Meme kanseri taramaları; 40-69 yaş arası kadınlara 2 yılda bir mamografi
Rahim ağzı kanserleri taramaları; 30 - 65 yaş arası kadınlara 5 yılda bir HPV-DNA ve smear testi
Kalın bağırsak kanseri taramaları; 50-70 yaş arasındaki kadın ve erkeklere 2 yılda bir gaitada gizli kan testi (GGT) ve 10 yılda bir kolonoskopi ile yapılmaktadır.
İlimizde Meme Kanseri Taraması 2016 yılında 11356, 2017 yılında6791, 2018 yılında 11404 kişiye mamografi çekimi yapılmış toplamda 1224 kişide BRADS 0, 133 kişide BRADS 4, 38 kişide BRADS 5 tespit edilerek ileri teşhis merkezine yönlendirilmiştir. Serviks kanseri taramalarında 2016 yılında 7210, 2017 yılında 4045 ve 2018 yılında 14811 kişiye ulaşılmış olup 992 kişide hpv (+) tespit edilerek ileri teşhis merkezine yönlendirilmiş ve toplamda 2 kişide kanser tespit edilmiştir. Kolorektal kanser taramalarında da 2016 yılında 12706, 2017 yılında 8734 ve 2018 yılında 10792 kişiye ulaşılmıştır.
Özel gün ve haftalarda ayrıca yıl boyu yapılan farkındalık çalışmaları ile taramalarda her geçen yıl ulaştığımız sayı artmaktadır. 2018 yılında aile hekimlerimizin katılımı ile iyi bir ivme yakalanmış olup 2019 yılında da aynı hızda taramalarımız devam etmektedir.
Taramanın öneminin bir kez daha vurgulandığı ve tarama verilerinin değerlendirildiği Kanser Daire Başkanlığının 20-21 Haziran 2019 tarihinde düzenlemiş olduğu “Tarama ve Tarama Sonrası Teşhis Eğitimi-2”ye İlimiz Halk Sağlığı Hizmetleri Başkanı Dr. Köksal HAMZAOĞLU, Sağlığın Korunması ve Kanser Birimi Sorumlusu Dr.Gülşah AŞIK AYDIN, KETEM Hekimi Nihal TÜFEK katılmıştır.